|
Er zijn duidelijke wettelijke en technische eisen voor goederenliften (ook wel bouwliften of materiaaltransportliften genoemd) op een bouwplaats. Ik zal hieronder uiteenzetten waaraan een goederenlift moet voldoen volgens de wet- en regelgeving in Nederland en Europa, en hoe je bepaalt welk type lift geschikt is voor een specifieke bouwplaats.
Wettelijke kaders en normen
-
Machinerichtlijn (2006/42/EG)
Alle bouwliften vallen onder de Europese Machinerichtlijn. Dit betekent dat ze CE-gemarkeerd moeten zijn en moeten voldoen aan de fundamentele gezondheids- en veiligheidseisen die daarin staan. De fabrikant moet een EG-verklaring van overeenstemming leveren.
-
Warenwetbesluit Machines
In Nederland is de Machinerichtlijn geïmplementeerd via het Warenwetbesluit Machines. Dit besluit schrijft voor dat alleen machines (dus ook bouwliften) die voldoen aan de richtlijn in de handel gebracht of gebruikt mogen worden.
-
Arbeidsomstandighedenwet en -besluit (Arbowetgeving)
De werkgever (of aannemer) is verplicht om veilige arbeidsmiddelen te gebruiken. Een goederenlift op de bouwplaats moet daarom voldoen aan de eisen voor veiligheid en gezondheid van werknemers. Denk aan bescherming tegen vallende lasten, afscherming van draaiende delen, en noodstopvoorzieningen.
-
Specifieke normen
-
NEN-EN 12158: Eisen voor bouwliften voor goederen.
-
NEN-EN 12159: Eisen voor bouwliften voor goederen en personen.
Voor een pure goederenlift geldt 12158. Deze norm beschrijft onder meer constructieve sterkte, stabiliteit, maximale belastingen, en veiligheidsvoorzieningen.
Belangrijkste eisen voor een goederenlift op de bouwplaats
-
Beveiliging tegen vallen van de kooi: Er moet een vanginrichting aanwezig zijn die voorkomt dat de liftkooi bij kabel- of motorbreuk naar beneden stort.
-
Afscherming en hekken: De laad- en losplaatsen moeten voorzien zijn van hekken of deuren die alleen openen als de lift op die verdieping aanwezig is.
-
Noodstop: Op meerdere plaatsen moet een noodstopknop aanwezig zijn, zowel in de kooi als bij de bedieningspunten.
-
Overbelastingbeveiliging: Er moet een voorziening zijn die de lift blokkeert of een waarschuwing geeft wanneer de toegestane maximale last overschreden wordt.
-
Beveiliging tegen ongewenste bewegingen: De lift mag niet kunnen starten met open deuren of als iemand in een gevaarlijke positie staat.
-
Stabiliteit: De mast van de lift moet gezekerd zijn tegen omvallen. Vaak betekent dit dat hij op vaste afstanden (bijvoorbeeld iedere 6 meter) verankerd moet worden aan de gevel of steiger.
-
Periodieke keuring: Liften vallen onder de categorie arbeidsmiddelen die jaarlijks door een deskundige instantie gekeurd moeten worden (volgens Arbobesluit art. 7.4a). In Nederland gebeurt dat vaak via een gecertificeerde keuringsinstantie (bijvoorbeeld TÜV of Aboma).
Hoe bepaal je welke lift er nodig is?
Bij het kiezen van de juiste goederenlift moet je rekening houden met de volgende factoren:
-
Gewichtscapaciteit (hefvermogen)
Je bepaalt dit op basis van de zwaarste lasten die je wilt verplaatsen. Bijvoorbeeld pallets met stenen, zakken cement, gipsplaten of zware installatiematerialen. Een gangbare bouwgoederenlift kan lasten van 300 kg tot 2000 kg vervoeren. Voor grote projecten met zware elementen is een lift met hoger hefvermogen nodig.
-
Platformafmetingen
Kijk naar de afmetingen van het materiaal dat vervoerd moet worden. Een pallet is bijvoorbeeld 120 × 80 cm, dus de lift moet minimaal dat formaat kunnen hebben, liefst ruimer.
-
Hijshoogte
Afhankelijk van het hoogste punt van het gebouw dat bereikt moet worden. Bouwliften zijn vaak modulair op te bouwen en kunnen hoogtes van 20–100 meter of meer bereiken, mits goed verankerd.
-
Plaatsingsmogelijkheden
-
Kan de lift aan de gevel bevestigd worden?
-
Is er voldoende ruimte op de bouwplaats voor de mast en het laadstation?
-
Zijn er obstakels (bijvoorbeeld steigers, kabels of leidingen)?
-
Veiligheid en type lift
-
Goederenlift alleen (NEN-EN 12158): uitsluitend materiaal, geen personen toegestaan.
-
Goederen-/personenlift (NEN-EN 12159): geschikt als zowel personeel als materiaal vervoerd moet worden. Dit kan handig zijn, maar is duurder en stelt zwaardere eisen.
-
Gebruiksgemak en snelheid
Voor grote projecten is een snellere lift (meer meters per minuut) efficiënter. Voor kleinere projecten volstaat vaak een langzamere, eenvoudigere lift.
Kortom, een goederenlift op een bouwplaats moet voldoen aan de Machinerichtlijn, Warenwetbesluit Machines, Arbobesluit en de relevante NEN-EN normen. Essentiële eisen zijn onder meer CE-markering, valbeveiliging, noodstopvoorzieningen, afscherming en jaarlijkse keuring. Welke lift nodig is, bepaal je door te kijken naar hefvermogen, platformafmetingen, hijshoogte, beschikbare ruimte en of er alleen materiaal of ook personen vervoerd moeten worden.
|
